Δωρεάν μουσική διαθέσιμη υπό Creative Commons και παρόμοιες ελεύθερες άδειες

Η δωρεάν και ελεύθερη μουσική, ίσως είναι κάτι που «ακούγεται» περίεργα στα αυτιά μας. Παρόλα αυτά, όπως υπάρχει ελεύθερο λογισμικό, το οποίο έχουμε συνηθίσει, υπάρχει και ελεύθερη και δωρεάν μουσική που μπορούμε να κατεβάσουμε,  να ακούσουμε αλλά και να παίξουμε στο κατάστημά μας χωρίς να χρειάζεται να πληρώσουμε «χαράτσι» πνευματικών δικαιωμάτων.

Όσοι έχετε διαβάσει το άρθρο περί «ανοιχτού λογισμικού και ελεύθερου λογισμικού» θα έχετε αντιληφθεί τις λεπτές διαφορές στο τι νοείται «ελεύθερο, ανοιχτό και δωρεάν«. Δυστυχώς δεν φαίνεται να συμβαίνει το ίδιο με τα έργα μουσικής και αυτό οφείλεται κυρίως στα ίδια τα μέσα που το προωθούν όπως το Youtube, Spotify κλπ στα οποία οι δημιουργοί της μουσικής δεν αποζημιώνονται σχεδόν καθόλου για το δημιούργημά τους.

Φυσικά, δεν θα λύσουμε εμείς το πρόβλημα των νομικών και δικαιωματικών θεμάτων πνευματικού περιεχομένου (έχουμε ασχοληθεί επ’αυτού στο «Η πειρατεία σκοτώνει… τι άραγε;) αλλά θα κοιτάξουμε να δούμε πως οι ελεύθερες άδειες όπως η Creative Commons, μας δίνουν την δυνατότητα να κατεβάζουμε και να παίζουμε νόμιμα μουσική¹ όπου θέλουμε ακόμα και αν ήμαστε ιδιοκτήτες κάποιου καταστήματος (λιανικής, εστίασης κλπ) όπου απαιτείται να καταβάλουμε ένα ποσό στον αρμόδιο φορέα διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων².

Να σημειώσουμε ότι, όπως στο ελεύθερο λογισμικό έτσι και στην ελεύθερη μουσική, η επιλογή της άδειας Common Creative ( CC συντομογ.) δεν σημαίνει ότι το έργο αποποιείται των πνευματικών δικαιωμάτων. Αντιθέτως, ακόμα και την ελευθερία για αναπαραγωγή, κατέβασμα και διανομή να έχει κάποιο τραγούδι, διατηρείται το πνευματικό δικαίωμα του αρχικού δημιουργού.

Ιστοσελίδες που προσφέρουν δωρεάν μουσική για αναπαραγωγή και κατέβασμα

Το σημείο εκκίνησης για οποιαδήποτε αναζήτηση για δωρεάν μουσική πρέπει να είναι το:

•  Internet Archive’s Audio Archive

Εκεί θα βρείτε ηχογραφήσεις που κυμαίνονται από τον εναλλακτικά προγράμματα ειδήσεων, μέχρι τις συναυλίες των Grateful Dead, αλλά και στο παλιό ραδιόφωνο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η συλλογή Netlabels , με έργα πλήρους, ελεύθερης λήψης / ακρόασης, που ειναι συχνά με άδεια Creative Commons όλων των ειδών.

Ένας άλλος βασικός ιστοχόρος δωρεάν μουσικής είναι το:

• Freemusicarchive

Εκτός από το γεγονός ότι έχει μια τεράστια γκάμα ενδιαφέροντος, με σαφή άδεια χρήσης της μουσικής, η FMA προσφέρει κατηγοριοποιημένα την μουσική ανάλογα με τα γούστα σας.

• Bandcamp

Το Bandcamp πέρα απο το οτι μπορείς να αγοράσεις κομμάτια, διαθέτει μια μεγάλη βάση κομματιών υπο την άδεια CC.

Ένα άλλο πολύ ενδιαφέρον σημείο είναι:

• ccMixter

το οποίο είναι ένας κοινός ιστότοπος ανακατασκευής μουσικής (mix – re-mix), στο οποίο αν και ο ιστότοπος λέει ότι «ορισμένα τραγούδια ενδέχεται να έχουν ορισμένους περιορισμούς, ανάλογα με τις ειδικές άδειες τους»  αρκετά κομμάτια έχουν άδεια χρήσης υπό τις άδειες Creative Commons».

Μια από τις καθιερωμένες στον χώρο της ελεύθερης και δωρεάν μουσικής ιστοσελίδες είναι η :

• Jamendo

Στις «Άδειες Jamendo» διευκρινίζεται η έννοια του «ελεύθερου» – για να «επιτρέψει σε άτομα να ακούσουν και να κατεβάσουν [έργα] δωρεάν, σε μη εμπορικό πλαίσιο, για προσωπική απόλαυση. Ενώ αυτό είναι ένα «περιορισμένο» είδος ελευθερίας, έχει την αξία του στο ότι μας επιτρέπει να ανακαλύψουμε νέους μουσικούς που διαφορετικά δεν θα μπορούσαμε ποτέ να συναντήσουμε.

Για τους λάτρεις της psytrance :

• Ektoplazm

όπου σύμφωνα με τη σελίδα «About», η συγκεκριμένη κοινότητα μουσικών είναι online  από το 2001 και θεωρείται η πρώτη πηγή στον κόσμο για δωρεάν και νόμιμη μουσική, techno και downtempo σε μορφή MP3, FLAC και WAV. Έχουν εξυπηρετήσει 25 εκατομμύρια κυκλοφορίες με άδεια Creative Commons και 200 εκατομμύρια κομμάτια από το 2007 και έπειτα.

Ένας άλλος ιστότοπος που συνδέει τους καλλιτέχνες και τους fan είναι το:

• SoundCloud

η οποία ίσως να είναι και η μεγαλύτερη πλατφόρμα μουσικής και ήχου στον κόσμο, που προάγει την ανταλλαγή (κομματιών), δημιουργεί κοινότητες με ποικίλα μουσικά ενδιαφέροντα και την ενδεχόμενη δημιουργία εσόδων από το περιεχόμενο για τους δημιουργούς. Πώς ισχύει το «ελεύθερο» εδώ; Οι όροι χρήσης / χορήγησης άδειας του SoundCloud παρέχουν μια «περιορισμένης ελευθερίας» άδεια στο να χρησιμοποιούν, να αντιγράφουν, να ακούν offline, να μεταδίδουν ή να διανέμουν, να εκτελούν δημόσια, να προσαρμόζουν, να παράγουν παράγωγα έργα κλπ. Επιπλέον, η χορήγηση άδειας δείχνει ότι ο συνεισφέρων (δημιουργός) μπορεί να αποσύρει την πρόσβαση αφαιρώντας περιεχόμενο. Έτσι μπορεί να είναι ένα «περίπου – δωρεάν και ελεύθερο», αλλά είναι μια σημαντική πηγή για αρκετούς λάτρεις της μουσικής και μπορείτε τα κομμάτια να τα αναζητήσετε από την ενότητα Royaly Free Music ή Creative Commons.

Μερικές ακόμα άξια μνείας ιστοσελίδες ελεύθερης η και δωρεάν μουσικής είναι :

• Αudeeyah
• BeatGain
• Bensound
• Canton Becker
• Freeplay Music
• Hearthis.at
• Musopen.org
• Youtube Audio Library – No Copyright Music

Εκτέλεση Μουσικής Creative Commons σε Καταστήματα

Σε περίπτωση που είστε ιδιοκτήτης καταστήματος μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις προαναφερθείσες ιστοσελίδες προσέχοντας όμως κάποιες λεπτομέρειες.

Στην άδεια Creative Commons, υπάρχει η δυνατότητα και εφόσον το ορίζει η άδεια, να εκτελείται (για προσωπική η δημόσια χρήση) και να διαμοιράζεται η μουσική χωρίς να απαιτείται η ρητή άδεια του δημιουργού. Για να ισχύει αυτό θα πρέπει η μουσική να έχει αδειοδοτηθεί με την υπο-άδεια CC, που ΔΕΝ φέρει τον τίτλο non commercial οπότε και επιτρέπει την εμπορική της χρήση και δεν απαιτεί τη την καταβολή αμοιβής σε δημιουργούς κλπ. Άρα οι ιδιοκτήτες καταστημάτων το μόνο που έχουν να προσέξουν είναι να επιλέγουν τη χρήση στα καταστήματά τους μουσικής με άδεια CC, στην οποία λείπει η σημείωση «non commercial»³.

Κάποιες όμως από αυτές που έχουμε αναφέρει (όπως το Jamendo) διαθέτουν συνδρομητική υπηρεσία, όπου με ένα μικρό ετήσιο κόστος σας παρέχεται η νόμιμη άδεια να παίζετε την μουσική απεριόριστα και όποιο κομμάτι θέλετε.

Επίλογος

Η παραπάνω λίστα με ιστοσελίδες για δωρεάν μουσική είναι μια σύνοψη αυτών που έχω χρησιμοποιήσει προσωπικά. Προφανώς και μπορεί να μου έχουν ξεφύγει κάποια, οπότε καλό θα ήταν αν γνωρίζετε κάποια που χρησιμοποιείτε, για διασκέδαση, συγκέντρωση, χαλάρωση κλπ, να την αναφέρετε στα σχόλια.

Για όσους θέλουν να παίξουν μουσική σε καταστήματα θα πρέπει να λάβετε υπόψη ότι πολλές ιστοσελίδες προσφέρουν «free music» χωρίς ωστόσο να ξεκαθαρίζουν τι σημαίνει «free» (δωρεάν ή ελεύθερο αλλά με περιορισμούς;), οπότε προσέχετε πάντα να βρίσκετε μουσική με μια σαφή άδεια χρήσης, ιδανικά μια άδεια Creative Commons.

Τέλος, μην ξεχνάτε να επιβραβεύετε τους δημιουργούς των μουσικών κομματιών που ακούτε συχνά.

Παραπομπές: