FreeBSD 12.1 – Εγκατάσταση MATE περιβάλλον

Στον σημερινό οδηγό θα κάνουμε εγκατάσταση το MATE περιβάλλον στο FreeBSD 12.1 για χρήση ως desktop. Επίσης θα κάνουμε εγκατάσταση έναν network manager και έναν package manager για ευκολία στην διαχείριση του Wifi και των λογισμικών.

Όσοι παρακολουθούν το instagram του cerebrux είδαν την εικόνα με το desktop του FreeBSD 12.1 όπως το είχα διαμορφώσει μετά την εγκατάσταση:

Όσοι έχετε instagram και δεν ακολουθείτε τον λογαριασμό cerebrux… εσείς χάνετε… :)

Προετοιμασία πριν την εγκατάσταση του FreeBSD

Πριν όμως προχωρήσουμε, θεωρώ ότι έχετε διαβάσει τον παρακάτω οδηγό διότι δεν θα μιλήσουμε για το τι είναι το FreeBSD, ούτε για θεωρία και δεν θα επαναλάβουμε όλη την διαδικασία από την αρχή.

• Οδηγός εγκατάστασης FreeBSD

Επίσης θα πρέπει να κατεβάσετε το παρακάτω PDF που έχει ετοιμάσει ο Μανώλης Κιαγιάς διότι βασίστηκα σε αυτόν κυρίως για να ολοκληρώσω την εγκατάσταση:

Στον οδηγό θα βρείτε links για λήψη του FreeBSD. Προσωπικά χρησιμοποίησα το FreeBSD (64bit) Memestick για εκκίνηση μέσω USB.

Εγκατάσταση γραφικού περιβάλλοντος στο FreeBSD

Αφού ολοκληρώσετε την πρώτη εγκατάσταση με βάση τους παραπάνω δυο οδηγούς, λογικά είστε στο σημείο που λέει για Εγκατάσταση του Xorg. Θα συνεχίσουμε λοιπόν από εκεί και πέρα συνδεδεμένοι ως root.

Εγκατάσταση του Xorg, Login Manager και MATE

Αφού συνδεθούμε ως διαχειριστές και θα εγκαταστήσουμε το Xorg και κάποια βασικά fonts

pkg install xorg nano liberation-fonts-ttf urwfonts-ttf freefont-ttf webfonts

Επίσης θα χρειαστούμε και έναν απλό και λυτό login manager slim για να μπορούμε να συνδεθούμε στο γραφικό περιβάλλον με τον λογαριασμό που φτιάξαμε κατά την εγκατάσταση του FreeBSD.

pkg install slim

Στην συνέχεια κάνουμε εγκατάσταση το γραφικό περιβάλλον μαζί με τον network manager και τον γραφικό εγκαταστάτη εφαρμογών OctoPkg

pkg install mate octopkg gksu networkmgr

Τέλος θα χρειαστεί να κάνουμε εγκατάσταση τους drivers της κάρτας γραφικών μας. Εδώ, προσοχή ώστε να επιλέξουμε τον σωστό διότι παρόλο που xorg πραγματοποιεί αυτόματα όλες τις ρυθμίσεις που απαιτούνται για να λειτουργήσει με την κάρτα γραφικών και την οθόνη που διαθέτουμε (χωρίς να χρειάζεται να δημιουργήσουμε αρχείο xorg.conf όπως στις παλιότερες εκδόσεις), θα πρέπει ωστόσο να εγκαταστήσουμε το σωστό πακέτο drivers κάρτας γραφικών ανάλογα με το υλικό που διαθέτουμε:

• Για κάρτα γραφικών Intel (περιλαμβάνεται σε πολλά laptop και αρκετές μητρικές desktop με ενσωματωμένα γραφικά) θα πρέπει να εγκαταστήσετε το πακέτο drm-kmod: pkg install drm-kmod
• Για τις κάρτες της nvidia υπάρχει driver από την εταιρεία. Ανάλογα με το μοντέλο που διαθέτετε θα πρέπει να εγκαταστήσετε το nvidia-driver pkg install nvidia-driver
• Για κάρτα γραφικών AMD θα εγκαταστήσετε το drm-kmod pkg install drm-kmod

Προσοχή: Μόλις ολοκληρωθεί η εγκατάσταση του driver, θα σας ενημερώσεις για τις απαραίτητες ρυθμίσεις που πρέπει να κάνετε για να φορτώνεται αυτόματα ο driver με την εκκίνηση του FreeBSD οπότε καλό είναι να το σημειώσετε κάπου.

Εναλλακτικά δείτε το documentation σχετικά με τους drivers:

• https://wiki.freebsd.org/Graphics#Hardware_Support

Ρυθμίσεις για αυτόματη εκκίνηση του γραφικού περιβάλλοντος

Το FreeBSD είναι ένα πλήρες λειτουργικό χωρίς όμως γραφικό περιβάλλον. Για όλα τα υπόλοιπα έχει μεριμνήσει οι κοινότητα να φτιάξει πακέτα τα οποία και εγκαταστήσαμε. Μένει τώρα να κάνουμε τις απαραίτητες ρυθμίσεις μας ώστε να δουλεύουν αυτόματα.

Αν ακολουθήσατε την διαδικασία εγκατάστασης όπως αναφέρονται στους οδηγούς που δώσαμε παραπάνω, ο χρήστης σας πρέπει ήδη να ανήκει
στο wheel group. Αν όχι, εκτελέστε την παρακάτω εντολή (όπου user εσείς θα βάλτε το όνομα χρήστη που δημιουργήσατε):

pw groupmod wheel –m user

Μπορείτε επίσης να βάλετε το χρήστη στο group video – αυτό απαιτείται για την εκτέλεση του xorg αν ο χρήστης δεν ανήκει στο wheel:

pw groupmod video –m user

Τώρα πρέπει να ρυθμίσουμε το σύστημα να τα εκκινεί όλα αυτόματα, οπότε ανοίγουμε το /etc/rc.conf και προσθέτουμε τα παρακάτω:

nano /etc/rc.conf

dbus_enable="YES"
hald_enable="YES"
slim_enable="YES"
kld_list="/boot/modules/i915kms.ko"

Αποθηκεύουμε με Ctrl+S και κλείνουμε το αρχείο με Ctrl+X

Προσοχή: Την γραμμή kld_list="/boot/modules/i915kms.ko" θα την προσθέσετε ΜΟΝΟ αν έχετε Intel κάρτα γραφικών ! Αν έχετε AMD ή Nvidia τότε θα βάλετε την γραμμή ή την διαδικασία που σας πρότεινε κατά την εγκατάσταση του driver που αναφέραμε πιο πάνω.

To ΜΑΤΕ χρειάζεται ένα procfs και το οποίο θα ρυθμίσουμε να γίνεται mount κατά την εκκίνηση του FreeBSD προσθέτοντας την απαραίτητη γραμμή:

nano /etc/fstab

proc /proc procfs rw 0 0

Επίσης στο FreeBSD οι επιλογές για shutdown / restart είναι ανενεργές δεδομένου ότι ένας απλός χρήστης δεν έχει φυσιολογικά τα δικαιώματα τερματισμού του συστήματος (Μην ξεχνάτε το FreeBSD είναι πρωτίστως Server λειτουργικό σύστημα). Για να γίνει αυτό θα πρέπει να φτιάξουμε ένα αρχείο κανόνων για το policy kit.

cd /usr/local/etc/polkit-1/rules.d
fetch http://www.schoolspace.gr/files/shutdown.rules

Μια επίσης απαραίτητη ρύθμιση είναι σχετικά με τον networmngr που κάναμε εγκατάσταση. Θα χρειαστεί να ανοίξουμε το αρχείο touch /usr/local/etc/doas.conf και να προσθέσουμε τις παρακάτω γραμμές:

permit nopass keepenv root
permit :wheel
permit nopass keepenv :wheel cmd netcardmgr
permit nopass keepenv :wheel cmd ifconfig
permit nopass keepenv :wheel cmd service

Έτσι, αν ο χρήστης που φτιάξατε είναι στην ομάδα wheel (που λογικά είναι αν κάνατε ότι γράψαμε) τότε ο netowork manager θα ξεκινάει αυτόματα και θα θυμάται και την τελευταία σας σύνδεση.

Τέλος θα πρέπει να ρυθμίσουμε το FreeBSD ώστε μετά το Login να ξεκινάει το MATE γραφικό περιβάλλον.

Πρώτα όμως θα πρέπει να κάνετε logout από το root account που είστε μέχρι τώρα και να μπείτε ως user με το όνομα χρήστη που δημιουργήσατε. Οπότε ήρθε η ώρα να εξέλθετε και να εισέλθετε ως απλός χρήστης:

exit

Αφού συνδεθείτε με τον λογαριασμό απλού χρήστη που φτιάξατε, θα δημιουργήσετε το αρχείο .xintirc στο οποίο θα προσθέσετε τις παρακάτω γραμμές:

nano .xinitrc

export LANG=el_GR.UTF-8
export LC_MESSAGES=en_US.UTF-8
exec mate-session

Αφού αποθηκεύσουμε και κλείσουμε το αρχείο ήρθε η στιγμή της αλήθειας. Κάνουμε επανεκκίνηση:

sudo reboot

Είσοδος στο γραφικό περιβάλλον MATE στο FreeBSD

Εάν όλα πήγαν καλά θα πρέπει μετά την επανεκκίνηση να δείτε την παρακάτω οθόνη εισόδου:

Πληκτρολογήστε το όνομα χρήστη και το συνθηματικό σας για να μπείτε στο MATE.

Από εδώ και πέρα, οι διαφορές του MATE στο FreeBSD από αυτό του Linux είναι ελάχιστες. Για να εγκαταστήσετε επιπλέον εφαρμογές μπορείτε να το κάνετε είτε από το τερματικό είτε από το OctoPkg που εγκαταστήσαμε πιο πάνω.

Επίσης μπορείτε να επισκεφτείτε ακόμα και το https://www.mate-look.org/ και να κάνετε εγκατάσταση τα αγαπημένα σας εικονίδια και θέματα εμφάνισης.

Επίλογος: Είναι το FreeBSD 12.1 για το Desktop;

Η απλή απάντηση είναι και Ναι και Όχι. Σας μπέρδεψα;

Αν έχετε έναν υπολογιστή συμβατό με το FreeBSD, στον οποίο απλά κάνετε browsing, ακούτε μουσική, ή χρησιμοποιείτε εφαρμογές που είναι διαθέσιμες στο FreeBSD τότε ναι.

Αν όμως περιμένετε να κάνετε όσα κάνατε στην Linux διανομή σας και να βρίσκετε πάντα εφαρμογές και λύσεις σε τυχόν προβλήματα, τότε όχι. To FreeBSD είναι ένα λειτουργικό σύστημα φτιαγμένο για εργασία ως server. Η προσθήκη γραφικού περιβάλλοντος είναι απλά μια εξτρά λειτουργία και δεν σημαίνει ότι θα λυθούν όλα μαγικά.

Αν όμως αναζητάτε κάτι που δεν είναι Linux και θέλετε να «ξεχωρίζετε» σε μια πιθανή συνέντευξη για θέση εργασίας τότε ναι, αξίζει να το βάλετε σε κάποιο PC και να το μάθετε.

Εσείς ; Χρησιμοποιείτε FreeBSD ; Αν ναι για πια χρήση το έχετε ;