Bitcoin vs Δολάριο | Η μάχη για το παγκόσμιο αποθεματικό Νόμισμα

Σχεδόν 80 χρόνια από την διάσκεψη του Μπρέτον Γουντς και 50 χρόνια από την κατάργηση της σταθερής ισοτιμίας του δολαρίου με τον χρυσό, υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που πιστεύουν ότι ένα χαρτί με $, € κλπ είναι πιο αληθινό από ότι ένα Bitcoin.

Είναι πραγματικά κουραστικό να επαναλαμβάνεις κάποια ιστορικά δεδομένα τα οποία είναι δυο δευτερόλεπτα υπόθεση να αναζητήσεις και να τα διαβάσεις μόνος σου. Αλλά στην εποχή μας αν κάτι δεν εμφανίζεται στον τοίχο του facebook λογαριασμού σου αυτοματοποιημένα, μάλλον δεν υφίσταται εκεί έξω. Η μόνη «αλήθεια» για τον σύγχρονο άνθρωπο είναι ένα στόρρυ, ένα post στο FB, ένα tweet κλπ.

Το νόμισμα

Ξεκαθάρισε λίγο στο μυαλό σου κάποιες λεπτομέρειες τις οποίες είμαι 100% σίγουρος πως έχεις μπερδέψει.

Τι είναι χρήμα ; λεφτά ; μαρούλι ;

Όλα ξεκινάνε από αυτό που ονομάζουν οι καπιταλάρχες, Νομισματική μονάς. Η Νομισματική μονάδα είναι το αριθμητικό μέγεθος βάσει του οποίου υπολογίζονται ή εκφράζονται οικονομικές αξίες για να χρησιμοποιηθούν κατά την διαδικασία των συναλλαγών, των αποτιμήσεων αγαθών, υπηρεσιών ή την έκφραση άλλων οικονομικών μεγεθών.

Επειδή ο ο αντιπραγματισμός (συναλλαγές με βάση την ανταλλαγή αγαθών) ήταν ανεπαρκής ως πρακτική ο ανθρώπινος νους επινόησε με τα χρόνια νέες μεθόδους αποθήκης και μετακίνησης αξίας (σιτάρι, κριθάρι, άργυρος, ασήμι, σόλιδος, χρυσός κλπ) μέχρι να καταλήξουμε σε ένα ψηφιακό σύστημα «αριθμοδότησης». Με άλλα λόγια, μην συγχέεις την Νομισματική Μονάδα με τα νομίσματα (κέρματα) ή τα χαρτονομίσματα που έχεις στο πορτοφόλι σου.

Όπως κατάλαβες λοιπόν, το χρήμα, ανεξαρτήτως μορφής, επιτελεί τρεις διαφορετικές λειτουργίες.

Είναι ένα μέσο συναλλαγής – ένα μέσο πληρωμής με αξία την οποία όλοι εμπιστεύονται-αποδέχονται.
Είναι επίσης μια λογιστική μονάδα που επιτρέπει τον καθορισμό της τιμής των αγαθών και των υπηρεσιών.
Τέλος, είναι ένα μέσο αποθήκευσης αξίας

Γιαυτό τον λόγο οι Νομισματικές μονάδες μπορούν να εκφράζονται με κάποιο όνομα π.χ. δραχμή, δολάριο κτλ. και να τυπώνονται κατά το δοκούν (παρακάτω για αυτό) αλλά και σε άυλη / ψηφιακή μορφή όπως ήταν η ευρωπαϊκή λογιστική μονάδα (ECU μέχρι το 1999), ή και το σύγχρονο ευρώ που είναι το νέο όνομα του ECU (ναι το € είναι ψηφιακό νόμισμα).

αποθεματικό νόμισμα εναντίον κρυπτονομίσματα

Μα το χρήμα που έχω στο πορτοφόλι δεν έχει αντίκρισμα σε χρυσό;

Τώρα που κατάλαβες τι μπορεί να είναι Νόμισμα, πάμε στο ερώτημά σου….

Έχει αντίκρισμα σε χρυσό ; Λυπάμαι που σε ξενερώνω αλλά, όχι.

Για να καταλάβεις όμως πως φτάσαμε εδώ, θα πρέπει να πάμε αρκετά χρόνια πίσω και σταδιακά να φτάσουμε στο 1971 που άλλαξαν τα πάντα και οδήγησαν το $ να γίνει μέχρι το τέλος του 20 αιώνα το κυρίαρχο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα αντί του χρυσού.

1 ουγκιά χρυσού για $35

Στα τέλη του 1390 υπήρχαν περισσότερες από 150 ιταλικές τραπεζικές επιχειρήσεις που στήριζαν το διεθνή εμπόριο (Φλωρεντια-Μέδικοι) ενώ κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα κυρίαρχες δυνάμεις διεθνοποίησης ήταν οι αποικιακές εμπορικές εταιρίες Dutch and English East India Companies και η Royal Africa Company.

Συγκεκριμένα κατά την «Χρυσή περίοδο της Ευρωπαϊκής οικονομίας» (1871 έως το 1914) ο κόσμος έμοιαζε με μία παγκόσμια αγορά όπου τα χρήματα, τα αγαθά και εργαζόμενοι κυκλοφορούσαν ελεύθερα. Την περίοδο αυτή ίσχυε ακόμα ο κανόνας του χρυσού για τις συναλλαγματικές ισοτιμίες στο διεθνές εμπόριο όπου κάθε χώρα καθόριζε μια συγκεκριμένη ισοτιμία του εθνικού της νομίσματος με τον χρυσό. Άρα η προσφορά χρήματος μιας χώρας ήταν συνδεδεμένη με τα αποθέματα χρυσού που είχε.

Το σύστημα αυτό ίσχυσε έως και τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο οπότε και σταδιακά εγκαταλείφτηκε ενώ η κρίση της 24ης Οκτώβρη του 1929 έβαλε την τελευταία ταφόπλακα στον χρυσού κανόνα του νομισματικού συστήματος. Κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η παγκόσμια οικονομία με την μεγάλη νομισματική αστάθεια λόγο των συνθηκών και των υπερπληθωριστικών τάσεων οδήγησε σε συχνές και μεγάλες μεταβολές στις συναλλαγματικές ισοτιμίες μεταξύ των χωρών.

Έτσι προς το τέλος του πολέμου, από 1 έως τις 22 Ιουλίου 1944, με πρωτοβουλία του τότε Αμερικανού προέδρου Φ. Ρούζβελτ, πραγματοποιήθηκε η Διάσκεψη του Μπρέττον Γουντς γνωστή ως Νομισματική και Οικονομική Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών (United Nations Monetary and Financial Conference). Σε αυτήν συμμετείχαν 730 αντιπροσώποι από 44 συμμαχικές χώρες του κόσμου με την Ελληνική πλευρά να εκπροσωπεί ο ακαδημαϊκός και διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Κυριάκος Βαρβαρέσος.

Οι βασικές συμφωνίες που υπεγράφησαν στην διάσκεψη του Μπρέττον Γουντς ήταν :

Οι συμβαλλόμενες χώρες, αντί του χρυσού συνέδεσαν τα νομίσματα τους με το δολάριο, η τιμή του οποίου κλείδωσε στο χρυσό (1 ουγκιά [31 γραμμάρια] = $35).
Δημιουργήθηκε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (International Monetary Fund – IMF)
Θεσμοθετήθηκε η Γενική Συμφωνία Δασμού κ΄ Εμπορίου (General Agreement on Tariffs and Trade – GATT), το οποίο το 1995 αντικαταστάθηκε από την World Trade Organization.
Διεθνής (Παγκόσμια) Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση κ΄ Ανάπτυξη (International Bank for Reconstruction and Development)

Οι συμμετέχουσες χώρες στο σύστημα αυτό ήταν υποχρεωμένες να διατηρούν την ισοτιμία τους με το δολάριο σταθερή με μικρές μόνο αποκλίσεις της τάξης του 1% από την κεντρική-ορισμένη ισοτιμία. Για να επιτευχθεί η σταθερότητα αυτή οι χώρες αναλάμβαναν να αγοράσουν ή να πουλήσουν την απαραίτητη ποσότητα σε χρυσό ή σε συνάλλαγμα ώστε να βρίσκεται η ισοτιμία τους μέσα στα στενά όρια του +/- 1% από τις κεντρικές ισοτιμίες.

Ως συνέπεια των παραπάνω, πλέον αντί του χρυσού, μπήκε σφήνα ως μεσάζοντας το δολάριο το οποίο σήμαινε ότι κάθε εμπορική συναλλαγή μεταξύ δύο χωρών θα γινόταν με βάση την ισοτιμία τους έναντι του δολαρίου και όχι στο χρυσό. Επίσης οι αγοραπωλησίες πετρελαίου υποχρεωτικά γίνονται με $.

Nixon shock

Παρά την ευημερία και την οικονομική ανάπτυξη που έφερε το σύστημα ισοτιμίας με το δολάριο, άρχισε να εμφανίζει προβλήματα κατά την δεκαετία του 60 όπου λόγο και των πολεμικών μετώπων που είχαν ανοίξει οι ΗΠΑ, εμφάνιζαν σοβαρά ελλείμματα στο ισοζύγιο πληρωμών και δημιουργούσαν αμφιβολίες στις διεθνείς χρηματαγορές για την δυνατότητα που είχαν να συνεχίσουν να μετατρέπουν οι ΗΠΑ το δολάριο σε χρυσό.

Έτσι, «μια ωραία πρωία» και λόγο των πιέσεων που δέχτηκε από τις άλλες χώρες που απαιτούσαν εξαργύρωση των δολαρίων τους για χρυσό, στις 15 Αυγούστου του 1971 οι Ηνωμένες Πολιτείες αποσύρθηκαν μονομερώς από τη Συμφωνία του Bretton Woods οπότε και αποφάσισαν να κόψουν το αντίκρισμα του δολαρίου του σε χρυσό.

Αυτό οδήγησε τις χώρες να μάθουν δια της μεθόδους «σκάσε και κολύμπα» την αξία των νομισμάτων τους με βάση την αξία που διαμορφώνεται ανταλλακτικά με άλλα νομίσματα «ελεύθερης πλεύσης«. Τα κράτη και ιδιαίτερα οι ΗΠΑ μπορούσαν και μπορούν να «τυπώνουν« χρήμα σαν να μην υπάρχει αύριο. Ήταν η εποχή που ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Connally είπε σε μια ομάδα Ευρωπαίων υπουργών Οικονομικών που ανησυχούσαν για αυτή την εξαγωγή του αμερικανικού πληθωρισμού ότι «το δολάριο είναι το δικό μας νόμισμα, αλλά το δικό σας πρόβλημα».

Παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα εναντίον κρυπτονομίσματα

Σήμερα, από την έναρξη της παγκόσμιας πανδημίας του COVID-19 και τις νομισματικής πολιτικής που εφάρμοσαν οι ΗΠΑ κατακλύζοντας την αγορά με αχνιστό, ζεστό δολάριο, οι μεγάλες χώρες μυρίστηκαν μια νέα ευκαιρία για ένα νέο «Bretton Woods».

Αυτή την εβδομάδα γίνονται οι συνεδριάσεις του ΔΝΤ και σε μια από τις ομιλίες που είχε η Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Janet Yellen ανέφερε ότι αυτές οι συνεδριάσεις είναι μια στιγμή που θα οδηγήσει την παγκόσμια οικονομία σε ένα νέο «Bretton Woods»:

Είμαστε έτοιμοι να οικοδομήσουμε μια Νέα Παγκόσμια Οικονομία από το μηδέν ως μια νέα και αναδιαρθρωμένη Παγκόσμια Τάξη. Πρέπει να τα καταφέρουμε ! Αν και ήταν διαφορετικός χρόνος τότε [συνέδριο Bretton Woods] υπήρχε η πίεση, μετά από μια παγκόσμια καταστροφή, να ξεκινήσει η ανοικοδόμηση που στοχεύει στην προώθηση της ειρήνης και της ευημερίας σε ολόκληρο τον κόσμο. Η τρέχουσα συγκυρία μας δεν είναι λιγότερο σημαντική οπότε αυτό που θα κάνουμε τους επόμενους μήνες και χρόνια θα έχει βαθιές επιπτώσεις στην πορεία της χώρας μας και στην »Παγκόσμια Οικονομική Τάξη». Ο νέος μετά-COVID κόσμος, θα περιλαμβάνει πολλές αλλαγές με τις φωνές και των γυναικών καθώς και διαφορετικούς εκπροσώπους από όλες τις γωνιές του πλανήτη. Η Διάσκεψη του Bretton Woods δημιούργησε μια οικονομία στην οποία, «ενώ αγκαλιάσαμε το εμπόριο ως κινητήρια δύναμη ανάπτυξης, αγνοήσαμε αυτούς που δεν επωφελήθηκαν». Η κυβέρνηση του Μπάιντεν, θα δώσει προτεραιότητα στα «ανθρώπινα δικαιώματα όλων των ανθρώπων – γυναικών και κοριτσιών, των ΛΟΑΤΚΙ, και ανθρώπων κάθε φυλής, εθνικής καταγωγής και θρησκείας – για να διασφαλιστεί ότι τα δικαιώματα αυτά προστατεύονται στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.
Janet Yellen – Fortune

Ποιητική μεν η ομιλία της Yellen, που όμως φαίνεται να μην πείθει τις εταιρίες. Πόσο μάλλον όταν ακόμα και σήμερα το δολάριο είναι σε μεγάλο βαθμό το αποθεματικό νόμισμα κεντρικών τραπεζών.

O Michael Saylor της MicroStrategy σε μια συνέντευξή του στην Time είχε πει ότι η προσφορά χρήματος επεκτείνεται με πρωτοφανή τρόπο τους τελευταίους 12 μήνες παντού στον κόσμο. Με έσοδα 482 εκατομμυρίων δολαρίων το 2020 και τα έξοδα της εταιρείας του να μειώνονται λόγω του COVID πέρυσι, τα αποθεματικά μετρητών άρχισαν να μεγαλώνουν ενώ παράλληλα οι ΗΠΑ «τύπωνε»χρήμα.

Αν πρόκειται να λάβετε μια ορθολογική επενδυτική απόφαση σήμερα, είτε είστε επενδυτής ακινήτων, μετοχών, ομολόγων, είτε ένας ιδιωτικός υπάλληλος, πρέπει να υπολογίσετε το ποσοστό νομισματικής επέκτασης για τα επόμενα οκτώ χρόνια. Τώρα το ζήτημα είναι, τι είναι μια λογική συμπεριφορά [ως επενδυτικό αντιστάθμισμα] ; Πρέπει να βρω ένα μέσο αποθήκευσης αξίας. Αν ψάχνετε για ένα παράδειγμα πραγματικής κερδοσκοπίας, θα ήταν οι άνθρωποι που σκέφτονται εάν μπορούν να short’αρους άλλους σε μια μικρή μετοχή, όπως το GameStop. Το Bitcoin δεν είναι κερδοσκοπία, ΟΚ ; Το Bitcoin είναι μια μοναδική νέα τεχνολογία, όπως το Facebook ή η Google του χρήματος το οποίο αυξήθηκε από μηδέν σε ένα τρισεκατομμύριο δολάρια σε κεφαλαιοποίηση σε 12 χρόνια. Είμαστε λοιπόν η πρώτη εταιρεία που υιοθετεί το Bitcoin ως αποθεματικού περιουσιακών στοιχείων και ασφαλούς καταφυγίου [από τον υπερπληθωρισμό $]
Michael Saylor – TIME

Το Bitcoin, σύμφωνα με τον Saylor είναι μια τράπεζα στον κυβερνοχώρο, την οποία διαχειρίζεται ένα αδιάφθορο λογισμικό, προσφέροντας έναν παγκόσμιο, προσιτό, απλό και ασφαλή αποταμιευτικό λογαριασμό σε δισεκατομμύρια ανθρώπους που δεν έχουν την επιλογή ή την επιθυμία να διαχειριστούν το δικό τους hedge fund (αντισταθμιστικό αμοιβαίο κεφάλαιο υψηλού κινδύνου).

Αποδολαριοποίηση και το Bitcoin

Η συζήτηση για το αν το bitcoin και τα άλλα κρυπτονομίσματα έχουν πραγματική νομισματική αξία είναι ξεπερασμένη και άσχετη και ελπίζω να κατάλαβες γιατί. Στην πραγματικότητα, ακόμα και τα δολάρια που έχουν οι πολίτες των ΗΠΑ στο πορτοφόλι τους σήμερα είναι απλώς IOU «Ι owe you» (υποσχετικά χρεόγραφα κυβέρνησης) και δεν έχουν καμία εγγενή αξία. Αυτό που λέει το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ σήμερα είναι ότι το δολάριο υποστηρίζεται από το ΑΕΠ της αμερικανικής οικονομίας και την καλή τη πίστει και την πίστωση της κυβέρνησης των ΗΠΑ.

Το δολάριο λοιπόν στηρίζεται στις καταναλωτικές δαπάνες, τις επιχειρηματικές δαπάνες, τις πολλές εξαγωγές με παράλληλα λιγότερες εισαγωγές και στις κυβερνητικές δαπάνες. Τυπώνουν χρήμα με την πίστη ότι θα αντισταθμιστεί και θα ισοφαριστεί η αξία του πλεονασματικού δολαρίου από το μελλοντικό ΑΕΠ. Ο κίνδυνος που βλέπουν οι εταιρίες αλλά και πολίτες που ορμάνε στο Bitcoin, είναι η κυβέρνηση των ΗΠΑ να κακοδιαχειριστεί την οικονομία της και το δολάριο να γίνει άχρηστο. Σε αυτή την περίπτωση δεν μπορεί να το πάει κάποιος στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και να το ανταλλάξει με χρυσό ή ασήμι ή οτιδήποτε άλλο, καθώς δεν υπάρχει πλέον η αναταλαξιμότητα του δολαρίου σε χρυσό αλλά μόνο οι υποσχέσεις της κυβέρνησης…

Όπως είχα πει στο προηγούμενό μου άρθρο, Αποκέντρωση – Αποπαγκοσμιοποίηση – Αποδολαριοποίηση το νερό μπήκε στο αυλάκι μετά την εκλογή του Τράμπ το 2017 και την πολιτική του «πρώτα η Αμερική – οι υπόλοιποι να πα να κουρευτείτε» (μοιάζει λίγο με το μήνυμα του Conally «το δολάριο είναι το δικό μας νόμισμα, αλλά το δικό σας πρόβλημα» έτσι; ). Οι πολιτικές του αντιγράφονταν από άλλες χώρες και οδήγησαν στην γέννηση τη απόπαγκοσμιοποίησης. Έτσι, η παγκοσμιοποιημένη αγορά μεταλλάχτηκε στα επόμενα χρόνια σε μια μερκαντιλιστική οικονομία. Αμερική vs Κίνα, Ηνωμένο Βασίλειο vs Ευρωπαϊκή ένωση, Σκοτία vs Ηνωμένο Βασίλειο. Επίσης οι χώρες που βασίζουν τα αποθεματικά τους στο δολάριο, έχουν αρχίσει να συσσωρεύουν χρυσό σαν τα μυρμήγκια. Η αποδολαριοποίηση θα συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια αφού όπως είπα, οι ΗΠΑ έχουν ξεχάσει ανοιχτούς τους εκτυπωτές τους.

Από την άλλη τα κρυπτονομίσματα είναι απλά ένας αριθμός που αυξομειώνεται σε ένα Blockchain. Αυτές η αυξομειώσεις γίνονται με τις ανταλλαγές που κάνεις μεταξύ των διευθύνσεων αποστολέα και παραλήπτη. Δεν υπάρχει μεσάζοντας σε αυτή την συναλλαγή και η εμπιστοσύνη βασίζεται στο αδιάβλητο του blockchain.

Αυτό … δεν αρέσει σε κάποιους… Έχω να πω λοιπόν σε όλους αυτούς ότι :