Η πρόσφατη κίνηση της Mozilla να εγκαταστήσει, χωρίς να το γνωρίζουν οι χρήστες, διαφημιστικό extension στον Firefox μετά από εμπορική συμφωνία με την εταιρεία παραγωγής της σειράς Mr. Robot ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι και ξεσκέπασε την υποκρισία των ιθυνόντων στην Mozilla. Μακάρι όμως να ήταν μόνο αυτό…
Να ξεκαθαρίσω εξαρχής ότι, τα παρακάτω αποτελούν την προσωπική μου άποψη και προφανώς οι υπόλοιποι αρθρογράφοι μπορεί να μην συμφωνούν η να τα ενστερνίζονται.
Αρκετοί από τους αναγνώστες θα έχουν καταλάβει ίσως, ότι προσωπικά θεωρώ ότι ο Mozilla Firefox είναι ο καλύτερος browser όχι μόνο για λόγους τεχνικούς αλλά και ιδεολογικούς, όπως είχα γράψει στο σχετικό άρθρο. Παρόλα αυτά η εταιρεία Mozilla Corporation με την τελευταία της κίνηση να εγκαταστήσει extension χωρίς την συγκατάθεση των χρηστών της με έκανε να αναθεωρήσω κάποια πράγματα.
Ποια είναι η Mozilla
Πριν ξεκινήσω, θα πρέπει να βάλουμε μια διαχωριστική γραμμή μεταξύ της Mozilla Corporation και της Mozilla Foundation.
Το Mozilla Foundation είναι ΜΗ κερδοσκοπικός οργανισμός που συστάθηκε για την υποστήριξη και την συλλογική βοήθεια στο ανοικτού κώδικα εγχείρημα Mozilla. Το ίδρυμα αυτό καθορίζει τις πολιτικές που διέπουν την ανάπτυξη, λειτουργία βασικών υποδομών και τον έλεγχο των εμπορικών σημάτων και πνευματικών δικαιωμάτων του Mozilla.
Η Mozilla Corporation είναι θυγατρική εταιρεία του Mozilla Foundation που συντονίζει και ενσωματώνει την ανάπτυξη εφαρμογών σχετικών με το Διαδίκτυο όπως οι web browsers Mozilla Firefox και SeaMonkey Navigator και ο email client Mozilla Thunderbird. Στην ανάπτυξη των εφαρμογών της Mozilla συμμετέχουν χιλιάδες μέλη της κοινότητας ανοικτού λογισμικού, ενώ ορισμένοι είναι υπάλληλοι της εταιρείας. Η εταιρεία είναι επίσης επιφορτισμένη με την διανομή και την προώθηση των συγκεκριμένων προϊόντων. Αντίθετα από το μη κερδοσκοπικό Mozilla Foundation, η Mozilla Corporation είναι μια κανονική κερδοσκοπική επιχείρηση.
Παραπέτασμα
Όλα όσα έχει προσφέρει το Mozilla Foundation στην προώθηση του ανοιχτού και ελεύθερου internet ίσως να μην το έχει προσφέρει κανένας. Το πρόβλημα όμως ξεκινάει από την Mozilla Corporation η οποία διοικείται από δικηγόρους και ότι κάνουν έχουν σκοπό το κέρδος. Όμως το ίδρυμα Mozilla ελέγχει όλες ανεξαιρέτως, τις δραστηριότητες της Mozilla Corporation και διατηρεί το 100% της ιδιοκτησίας της θυγατρικής.
Οποιαδήποτε κέρδη πραγματοποιηθούν από την Mozilla Corporation (την κερδοσκοπική εταιρεία) επενδύονται ξανά στην Mozilla Foundation (την ΜΗ κερδοσκοπική). Η Mozilla Corporation δεν επιτρέπεται να μπει στο χρηματιστήριο και δεν επιτρέπεται για οποιαδήποτε εταιρεία να αναλάβει ή να αγοράσει ένα μερίδιο στη Mozilla Corporation.
Φτιάξε κι εσύ μια ΜΚΟ ντε.. μπορείς
Επειδή λοιπόν η Mozilla Foundation είναι MH Κερδοσκοπικό ίδρυμα, όπως είναι φυσικό, ίδρυσε την Mozilla Corporation για να είναι η κερδοσκοπική επιχείρηση ώστε το χρήμα να ρέει άφθονο.
Πως λοιπόν βγάζει λεφτά η Mozilla Corporation; Φυσικά συνάπτοντας συμφωνίες με εταιρείες «διαμόρφωσης περιεχομένου/διαφημιστικές». Το 2014 ο ετήσιος τζίρος της εταιρείας έφτασε τα περί $330 εκατομμύρια ενώ το 2017 θα πρέπει να έχει κλείσει κοντά στα $500 εκ. Γιατί λοιπόν ζητάει ακόμα και τώρα, χρηματικές δωρεές εφόσον έχει την Mozilla Corporation να την τροφοδοτεί με χρήμα από τις συμφωνίες της; Θα έλεγε κανείς, για να μην εξαρτάται από τις εταιρείες που συνάπτει συμφωνίες και να έχει ένα «μαξιλάρι ασφαλείας». Παρόλα αυτά όμως, όπως θα δείτε, μόνο μαξιλαράκι δεν ψάχνει η Mozilla.
Με ποιους έχει συνάψει συμφωνίες η Mozilla
Ας δούμε μερικά παραδείγματα τέτοιων συμφωνιών με εταιρείες «διαμόρφωσης περιεχομένου/διαφημιστικές».
Συμφωνία Google με Mozilla
Η σχέση της Mozilla Corporation με την Google αφορά στην χρήση της μηχανής αναζήτησης της Google ως η προεπιλεγμένη μηχανή στον Firefox και η οποία είχε λήξει το 2014. Η Google συμφώνησε να πληρώσει την Mozilla περίπου ένα δισεκατομμύριο δολάρια σε διάστημα τριών ετών (2011-2014). Ωραία, κανένα πρόβλημα, ξαναρωτάω όμως γιατί ζητάς ακόμα δωρεές;
Συμφωνία Yahoo! με Mozilla
Το 2014, η Mozilla υπέγραψε πενταετή συνεργασία με την Yahoo!, κάνοντας την Yahoo! προεπιλεγμένη μηχανή αναζήτησης στον Firefox. Mε την κυκλοφορία όμως του Firefox Quantum στις 17 Νοεμβρίου 2017, η Google έγινε ξανά η προεπιλεγμένη μηχανή αναζήτησης. Παρόλα αυτά η συμφωνία με την Yahoo! να πληρώνει την Mozilla για τα επόμενα χρόνια ισχύει κανονικότατα, με αποτέλεσμα να βρίσκονται στα δικαστήρια.
Η Mozilla υποστηρίζει ότι οι ενέργειές της συμβαδίζουν με τη σύμβαση που υπογράφηκε το 2014, η οποία περιλαμβάνει μια ρήτρα που ορίζει ότι η Yahoo πρέπει να συνεχίσει να κάνει πληρωμές στο Mozilla έως την ημερομηνία λήξης της σύμβασης, ακόμα και αν η Yahoo δεν χρησιμοποιείται πλέον ως προεπιλεγμένη αναζήτηση κινητήρας. Ωραία και έντιμα πράγματα… πάραυτα, να μην ξεχνάμε ότι έχει ανάγκη από δωρεές.
Εξαγορά της Pocket από την Mozilla
Στις αρχές του 2017 η Mozilla αγοράζει την Pocket και την προεγκαθιστά στον Firefox χωρίς φυσικά να ρωτήσει και κανέναν. Η Pocket διαθέτει 10 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες μηνιαίως και ένα σύνολο υφιστάμενων και δυνητικών επιχειρήσεων. Συμπεριλαμβανομένης της διαφήμισης, συνδρομητικής υπηρεσίας και analytics που διαθέτει στους διαφημιζόμενους, το Pocket παρέχει και δωρεάν υπηρεσία αποθήκευσης σελιδοδεικτών.
Για να δουλέψει όμως η διαφήμιση και να υπάρχει κέρδος, θα πρέπει να παρακολουθείται ο χρήστης και τα δεδομένα που αποθηκεύει στο Pocket. Επομένως ο σεβασμός στην ιδωτικότητα της περιήγησης στο Internet πήγε περίπατο.
Η συμφωνία της Mozilla με την σειρά Mr. Robot
Όταν η Mozilla κυκλοφόρησε το Firefox Quantum μετά την εγκατάσταση ρωτούσε τους χρήστες αν θα ήθελαν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα έρευνας του Firefox. Φυσικά ποιος λογικός άνθρωπος δεν εμπιστεύεται την Mozilla; Οπότε αρκετοί απλά πατούσαν Yes χωρίς δεύτερη σκέψη για το να επιτρέψουν να πραγματοποιηθεί το Firefox «Studies» κατά την χρήση του browser τους.
Φαίνεται λοιπόν, μέσω αυτού του μηχανισμού, η Mozilla αποφάσισε να εγκαταστήσει στον browser των χρηστών ένα extension (Looking Glass), χωρίς φυσικά να το γνωρίζει κανείς, το οποίο σε συμφωνία που έκλεισε με την εταιρεία παραγωγής της δημοφιλούς σειράς Mr Robot, θα «παραποιούσε» κάποιες ιστοσελίδες που επισκέπτεται ο χρήστης εν είδει παιχνιδιού AR.
Παρόλο που Mozilla αφαίρεσε το σχετικό extension και ζήτησε συγγνώμη, το ίδρυμα την ενέργειά του αυτή υπέστη σοβαρό πλήγμα στην αξιοπιστία του. Διότι δεν μπορεί κανείς να το πάρει ελαφρά την καρδία, αυτό που έκανε όταν «διατυμπανίζει» παντού την αποστολή της για ιδωτικότητα, ελευθερία στην πρόσβαση και την ασφάλεια ενώ από την άλλη την παραβιάζει χωρίς δεύτερη σκέψη.
Τα project Cliqz και Human Web
Η Mozilla πραγματοποίησε μια στρατηγική επένδυση στην Cliqz και έκτοτε συνεργάζεται στενά μαζί της. Ωστόσο, επειδή δεν είναι ιδιοκτήτες της, σημαίνει ότι η Cliqz δεν είναι υποχρεωμένη να τηρεί τις αρχές της Mozilla. Ανήκουν κατά πλειοψηφία στο Hubert Burda Media, ένα μεγάλος όμιλος μέσων ενημέρωσης που έχει έσοδα άνω των 2 δισ. ευρώ ετησίως.
Το ανοιχτού κώδικα πρόσθετο Cliqz επεξεργάζεται το ιστορικό και τους σελιδοδείκτες μας τοπικά για να προτείνει αποτελέσματα. Προκειμένου να δουλέψουν οι προτάσεις που κάνει ο Firefox, στέλνουν τις πληκτρολογήσεις σας στους διακομιστές τους.
Σύμφωνα πάντα με την Mozilla ο Firefox με το Cliqz στέλνουν τη δραστηριότητά της περιήγησης των χρηστών στους διακομιστές του Cliqz, συμπεριλαμβανομένων των διευθύνσεων URL των σελίδων που επισκέπτονται. Η εταιρεία Cliqz χρησιμοποιεί αρκετές τεχνικές για να προσπαθήσει να αφαιρέσει ευαίσθητες πληροφορίες από αυτά τα δεδομένα περιήγησης πριν την αποστολή από τον Firefox. Σύμφωνα πάντα με την Cliqz, αυτά τα δεδομένα δεν μπορούν να δημιουργούν προφίλ περιήγησης για μεμονωμένους χρήστες επειδή μόλις συλλεχθούν τα δεδομένα απορρίπτουν δεδομένα όπως η διεύθυνση IP του χρήστη.
Ο μηχανισμός Cliqz βασίζεται στη μεθοδολογία του «ανοιχτού κώδικα project Human Web «, και είναι ο τρόπος με τον οποίο παρακολουθούν τις αλληλεπιδράσεις των χρηστών στις παραδοσιακές μηχανές αναζήτησης και κρίνουν την αλληλεπίδραση των χρηστών στις ιστοσελίδες. Αυτό περιλαμβάνει όλες τις πληροφορίες που πληκτρολογήσατε στη γραμμή διευθύνσεων (όχι μόνο ερωτήματα που είχαν ως αποτέλεσμα αλληλεπίδραση με το Cliqz), φαινομενικά όλες οι διευθύνσεις URL που επισκέπτεστε και πόσο καιρό τους επισκέπτεστε και ακόμη και πληροφορίες όπως το πως χρησιμοποιείτε το ποντίκι σας.
Όπως ανέφερα πιο πριν, επειδή το Cliqz ανήκει στην Hubert Media, δεν είναι υποχρεωμένη να ακολουθεί τις θεμελιώδεις αρχές περί ιδιωτικότητας της Mozilla. Όλα αυτά λοιπόν τα δεδομένα που συλλέγονται, χωρίς φυσικά να μας ρωτήσει κανείς, αποτελούν χρυσωρυχείο για τον διαφημιστικό κολοσσό στην οποία πωλούνται οι συνήθειές μας για κέρδος. Με λίγα λόγια, πέρα από τς παραπομπές, όπου θα δείτε ότι το τοπίο είναι θολό, ο μηχανισμός του βασίζεται σε τοπική συλλογή δεδομένων (όπως π.χ. ποντίκι) αλλά μόλις καθαριστούν από προσωπικά δεδομένα, αποστέλνονται στους server της Cliqz. Έτσι, ναι μεν δεν μπορούν να πουν ότι αυτά τα δεδομένα είναι του τάδε χρήστη, παρόλα αυτά συλλέγονται και είναι άγνωστο πως χρησιμοποιούνται από την Hubert Media. Η αντίφαση εδώ είναι ότι σύμφωνα με τις «αρχές» τις Mozilla ΔΕΝ θα έπρεπε να γίνεται αυτό.
Χρειαζόμαστε την Mozilla… όπως την ξέραμε
Δυστυχώς όλα αυτά τα χρόνια βλέπω ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο ενεργειών τα οποία καταδεικνύουν ότι, άλλα λένε και πιστεύουν ιδεολογικά και άλλα δείχνουν οι πράξεις τους τα οποία παραβιάζουν κάθε μορφή ιδιωτικότητας των τελικών χρηστών αλλά μέσω των αδιαφανών πρακτικών με τους συνεργάτες της.
Αν όλα αυτά τα έκανε η Google, η Microsoft, δεν θα ήταν πρόβλημα για μένα, διότι ξεκάθαρα οι εταιρείες αυτές παράγουν λογισμικά με σκοπό το κέρδος. Εμείς για αυτές τις εταιρείες ήμαστε τα «προϊόντα». Αντίθετα η Mozilla διαθέτει μια ιστορική και ηθική κληρονομιά η οποία δεν συνάδει με τις περίεργες πρακτικές της Mozilla Corporation. Αν ρίξετε μια ματιά λοιπόν στους ηθικούς πυλώνες που διατυμπανίζει θα καταλάβετε μετά από αυτά που διαβάσατε ότι υπάρχουν αντιφάσεις.
Ιδιαίτερα δε αν αναλογιστεί κανείς ότι η Mozilla ενσωμάτωσε στον Firefox χρόνια πριν ακόμα τυποποιηθεί το όλο θέμα με τα DRM (προστασία ψηφιακού περιεχομένου) κάτι που είναι αντιφατικό για έναν οργανισμό που προωθεί το ανοιχτό δίκτυο διότι σε διαφορετική περίπτωση θα έχανε μερίδιο από την αγορά (και άρα χρήμα).
Μέχρι στιγμής λοιπόν, επαναλαμβανόμενα έχει αποδειχτεί ότι:
- H Mozilla σε παρακολουθεί χωρίς να το γνωρίζεις.
- Εγκαθιστούν λογισμικό χωρίς την άδειά σου
- Προωθεί την χρήση του DRM
- Χρηματοδοτούν projects που συλλέγουν συμπεριφοριστικά δεδομένα
- Διοικείται από Νομικούς που θα εξασφαλίσουν ότι οι Mozilla Corporation πάντα θα βγαίνει κερδισμένη από μια διμερή συμφωνία.
Είναι πολλά τα λεφτά Άρη..
Τι κάνουμε λοιπόν; Όπως είπα και στην αρχή θεωρώ τον Firefox κορυφαίο browser αυτή την στιγμή. Με άλλα λόγια, το πρόβλημα και δεν προέρχεται από το προϊόν (Firefox) αλλά από τη διοίκηση της Mozilla.
Διότι δεν έχει σημασία αν έχεις ένα ιστορικό με όλα τα καλά που έχεις προσφέρει αν δεν μπορείς να εξασφαλίσεις ότι δεν παραβαίνεις τους ηθικούς φραγμούς που έχεις θέσει με σκοπό το κέρδος, ενώ ταυτόχρονα όταν ανοίγω τον Browser να μου πετάς » Κάνε μια δωρεά για να διατηρήσουμε ένα ανοιχτό, υγιές για όλους Internet….»
Από την μια λοιπόν, με τις συμφωνίες έχεις εξασφαλίσει τον τζίρο σου, από την άλλη χρειάζεσαι δωρεές για ένα internet που σέβεται
- ιδιωτικότητα – αλλά θα κάνουν εγκατάσταση extension όποτε θέλουμε για να συλλέξουμε πληροφορίες
- ανοιχτό και ελεύθερο – αλλά προωθούμε την χρήση του DRM
Κάτι λοιπόν πάει στραβά.
Επίλογος
Όλα αυτά, δυστυχώς δημιουργούν ένα κλίμα ανασφάλειας όταν ο ίδιος ο οργανισμός που έθεσε και διαμόρφωσε το πως πρέπει να είναι το internet, έχει προδώσει όλα όσα πρέσβευε.
Επίσης όσα διαβάσατε παραπάνω, δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να καθορίσουν αν θα χρησιμοποιείτε τον Firefox ή όχι. Σε καμία περίπτωση ο σκοπός του παρόντος άρθρου, δεν είναι για να σας πει τι θα κάνετε στο θέμα της επιλογής του browser. Σκοπός του, είναι να ξεκαθαρίσει κάποιες αδιαφανείς πρακτικές και να μας προβληματίσει όλους όσους χρησιμοποιούμε τον Firefox ΚΑΙ για ιδεολογικούς λόγους.
Μόνο όταν δούμε το πρόβλημα ωμά, θα μπορέσουμε να αντιληφθούμε πού θα πρέπει να κινηθούμε για να το λύσουμε.
Παραπομπές:
Linux-User
Technopolitan.gr
Termatiko
Cerebrux 
Μάλλον τα λεφτά που μαζεύει μέσω donations δεν φτάνουν για να υποστηρίξει τα projets του.
Το άρθρο ενώ προσπαθεί να ενημερώσει τον κόσμο δυστυχώς με τις υπερβολές και τους πομπώδεις τίτλους, χάνει την δυναμική του.
Το ανάποδο ισχύει. Δεν έχει ανάγκη τα donation.
Επίσης ότι αναφέρω είναι τεκμηριωμένα γεγονότα τα οποία δεν τα αναφέρω μόνο εγώ αλλά αρκετοί.
Για να είναι πιο επικοδομητικη η συζήτηση, αν μπορείς να αναφέρεις κάποια στοιχεία που αντικρούουν τα παραπάνω γεγονότα θα σου ήμουν ευγνώμων
Επειδή δεν εχω οποιαδήποτε σχέση με την Mozilla, απλα ένας ταπεινος χρήστης ειμαι, π.χ. για την διαφωνία με την Yahoo αυτό που γνωρίζω ότι η διακοπή συνεργασίας έγινε λόγω αθετησης ορων της συμφωνιας τους. Νομικος δεν είμαι, ενημερώνωμαι από το Ιντερνετ.
Πηγή:
https://bit.ly/3kGha4i
https://mzl.la/341Zfz4
Δεν εχω διαφωνία με την κεντρικη ιδέα του άρθρου, απόλυτη εμπιστοσύνη σε εταιρείες εκατομυρίων, δέν νομίζω πως είναι έξυπνο.
Θα ηταν ενδιαφερον να διαβαζα και γι άλλες εταιρείες αντίστοιχα αλλα και περι της Mozilla. Η ασφάλεια και η ιδιωτικότητα είναι βασικές αξίες .
Δεν διαφωνούμε επι της ουσίας. Το ίδιο λέμε, απλά εστιάζω στο γεγονός οτι η Mozilla διοικείται απο δικηγόρους και ό,τι συμφωνία και να κάνει κάποιος με την Mozilla θα βγεί χαμένος απο την υπόθεση. Θα έλεγε κανείς, «Ας πρόσεχες Yahoo, τι υπέγραφες», αλλά εδώ δεν μιλάμε για το Νομικό, αλλά το ηθικό της υπόθεσης μιας και όπως κατάλαβες απο το «πνεύμα» άρθρου, διασταυρώνει τις ηθικές/ιδεολογικές αρχές που εκφράζει η Mozilla, με τις πρακτηκές της και κοιτάει αν αυτά μεταξύ τους αντιφάσκουν.
Να επιστευτώ απόλυτα ;
Ούτε τον κώλο μου γιατί είναι πίσω και δεν τον βλέπω τι κάνει.
Το ότι έχει γραφτεί κάτι σε μεγάλα και τρανταχτά sites δε μου λέει τίποτα. Ίσως με κάνει περισσότερο καχύποτο. Το zdnet ως παράδειγμα δεν είναι ο Άλφας και ο Ωμέγας. Είναι ολόκληρο δίκτυο από sites ναι, με συντάκτες που πληρώνονται και με ανάγκη πολλών clicks.
Όχι ότι γράφει μπαρούφες, αλλά δεν θα το ενστερνιστώ κιόλας επειδή το έγραψε ο zdnet.
Το extension ήταν όντως φαουλ. Τα άλλα όμως ξανασκέψου τα. πχ το DRM δεν το προωθεί. Κάνε έναν υπολογισμό πόσους εκατοντάδες χιλιάδες χρήστες θα έχανε αν δεν το υλοποιούσε.