ΕΛ/ΛΑΚ κοινότητες ή κυνότητες ; | Η μετεξέλιξη τους στην εποχή των social media

Όσο περνούν τα χρόνια δυσκολεύομαι να διακρίνω τις διαφορές μεταξύ των χρηστών που είναι μέλη κοινοτήτων και των χρηστών του Linux και του ΕΛΛΑΚ εν γένει. Όχι γιατί δεν υπάρχουν, αλλά γιατί με την έλευση των social media, οι κοινότητες (τουλάχιστον με την έννοια που υφίσταντο στα τέλη των 90ς και αρχές των 00ς) είναι λίγες ενώ πλέον είναι πολύ εύκολο να δημιουργηθούν καινούριες (όπως πολύ εύκολα διαλύονται).

Να ξεκαθαρίσω ότι προφανώς δεν είμαι κατά των κοινοτήτων. Αντιθέτως είμαι θερμός υποστηρικτής και φυσικά όποτε μπορώ, συνδράμω στις προσπάθειες που γίνονται προς την κατεύθυνση της διάδοσης/υποστήριξης του Linux, αλλά και αναπτύσσοντας εφαρμογές ελεύθερου λογισμικού (π.χ. Archon).

Παρόλα αυτά βλέπω κόσμο που φοβάται να έρθει στον κόσμο του ΕΛΛΑΚ λόγω κάποιων λανθασμένων εντυπώσεων που δυστυχώς το ακολουθούν από τη γέννεση του ενώ άλλους με τους οποίους είχαμε κάνει τα πρώτα βήματα πριν 10-15 χρόνια να έχουν αποχωρήσει εντελώς. Κάπου εκεί έβαλαν το χεράκι τους και οι ανά τον κόσμο κοινότητες (παλιές και νέες).

Όμως τι είναι κοινότητα;

Όπως είχαμε πει και στο σχετικό αναλυτικό άρθρο «Γιατί οι χρήστες του Linux είναι…. παρεξηγημένοι» η κοινότητα είναι ένα σύνολο ατόμων που έχουν ένα ή περισσότερα κοινά χαρακτηριστικά. Στην περίπτωση μας είναι η αγάπη για το Linux και το ΕΛΛΑΚ. Εκτός από κοινά χαρακτηριστικά η κοινότητα έχει μια διάσταση και ένα ρόλο. Τη διάδοση του ελεύθερου λογισμικού, μένοντας πιστή στις ηθικές αξίες αλλά και τις ιδέες που τη διέπουν.

Κάπου στην πορεία όμως τα πράγματα αλλάξαν

Όπως οτιδήποτε αποτελείται από ανθρώπους, λάθος χειρισμοί μεταξύ των μελών των κοινοτήτων μπορούν εύκολα να οδηγήσουν στη διάσπαση τους ή ακόμη και τη διάλυση τους. Όπως και συνέβη, ενώ ταυτόχρονα ξεπεταγόντουσαν σαν μανιτάρια τα διάφορα groups που όμως αποτελούνταν από άτομα με ελιτιστικές αντιλήψεις γύρω από το Linux.

Έτσι ξεκίνησε και η μετάλλαξη

Χωρίς διάθεση τσουβαλιάσματος όποιος περιηγείται στις νέες αυτές κοινότητες θα διαπιστώσει ότι οι ερωτήσεις αρχαρίων μερικές φορές αντιμετωπίζονται με μια υπεροψία ενώ ταυτόχρονα ανταλλάσσονται απόψεις για το αν πρέπει να χρησιμοποιούμε vim ή emacs ή πόσο ελεύθερος νιώθει κάποιος που χρησιμοποιεί το gnewsense.

Ένα μάτσο φούμαρα

Ξεχνάμε οι περισσότεροι πόσο δύσκολες υπήρξαν οι πρώτες μας μέρες στο linux και πόσο απαξιωτικά μπορεί να μας είχαν φερθεί στο irc τότε.

Ειδικά όποιος δοκίμαζε τότε το νεογνό ubuntu και έκανε το λάθος να μπει σε κανάλι του debian, μαύρο φίδι που τον έφαγε (true story). Όσοι είμαστε εκείνης της εποχής, θα έπρεπε να ξέρουμε καλύτερα πόσο δύσκολο είναι να μάθεις κάτι σε έναν αρχάριο αλλά και πόσο εύκολο είναι να τον διώξεις.

Και όμως κάποιοι εξ αυτών των χρηστών μετατράπηκαν σε αυτό που τότε φθονούσαν.

Δυστυχώς πολύ από αυτούς μετατράπηκαν σε αναίσθητους ελιτιστές και «πληκτρολογιομάχους» που το μόνο που τους νοιάζει είναι να διαδώσουν τη διανομή που χρησιμοποιούν εκείνη την περίοδο ξεχνώντας ότι στην ουσία όλες οι διανομές είναι ξαδέρφια.

Ξέρετε κάτι;
Αυτοί είναι που χαλάνε την πιάτσα. Για κάθε 10 πρόθυμους για βοήθεια χρήστες του Linux αντιστοιχεί ένας τέτοιος βλάκας που είναι όμως αρκετός να χαλάσει την παρτίδα.

Απόσπασμα φανταστικού διαλόγου #1:
– Θέλω να βάλω linux
– Τι θες να κάνεις
– Browsing μουσική ταινίες κλπ.
– Βάλε Arch, εγώ τέτοιο χρησιμοποιώ!!!
– Πως θα το κάνω, είμαι αρχάριος!
– Google is your friend

Και κάπως έτσι ο αρχάριος θα φύγει τρέχοντας. Μα υπερβάλεις θα μου πείτε!

Απόσπασμα φανταστικού διαλόγου #2:
– Θέλω να μάθω για τα Linux
– Είναι ΤΟ Linux
– ok
– Και πιο σωστά GNU/Linux
– εντάξει το’πιασα!
– Βάλε Fedora γιατί είναι αποκλειστικά με ΕΛΛΑΚ χωρίς proprietary (Άσχετα αν εγώ που δίνω την συμβουλή έχω dual boot με Windows για παιχνίδια)
– ΕΛΛΑΚ, proprietary;; Τι είναι αυτά;;
– ….. (σιωπή απαξίωσης)

Το δύσκολο κομμάτι με το Linux είναι ότι δεν είναι προϊόν μιας εταιρείας, και αυτή η ελευθερία που παρέχει μέσω των διαφορετικών διανομών πολλές φορές λειτουργεί ως τροχοπέδη για τους νέους χρήστες. Σαν να μην έφτανε αυτό, οι προαναφερθέντες τοξικοί χρήστες κάνουν ακόμα πιο δύσκολο το έργο αυτό, μπερδεύοντας τα πράγματα.

Στα windows έχεις μια πιο κλειστή εμπειρία γιατί οι “σταθερές” είναι πολλές.

• 1 γραφικό περιβάλλον
• 2 αρχιτεκτονικές
• Δεν μπορείς να πειράξεις σχεδόν τίποτα κάτω από το καπό
• Σου επιτρέπει να αλλάξεις ένα wallpaper άντε και καμιά γραμματοσειρά

Στο Linux καταργούνται οι όποιες σταθερές και όλα μετατρέπονται σε μεταβλητές. Επομένως είναι αρκετά δύσκολο να προσαρμοστεί κάποιος που πριν ήξερε ότι υπήρχε 1 τρόπος να γίνουν Χ διαδικασίες ενώ τώρα υπάρχουν Υ τρόποι για Χ διαδικασίες. Ξαφνικά ο χρήστης βρίσκεται με τόση πολύ ελευθερία που δεν ξέρει προς τα που να κάνει.

Εδώ είναι σημαντικός ο ρόλος των κοινοτήτων.

Μια κοινότητα θα δώσει τις σωστές κατευθύνσεις ούτως ώστε ο αρχάριος να νιώσει ευπρόσδεκτος αλλά και να θέσει τις σωστές βάσεις ώστε μετέπειτα και αυτός με τη σειρά του να βοηθήσει άλλους.

Και ύστερα ήρθαν τα social media

Με την έλευση του FB και των λοιπών μέσω κοινωνικής δικτύωσης οι εξωτερικές δραστηριότητες των κοινοτήτων μειώθηκαν σημαντικά. Πλέον το παιχνίδι μεταφέρθηκε στο διαδίκτυο και οι λοιπές κοινότητες ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια.

Το κακό της υπόθεσης είναι ότι όσο εύκολα δημιουργείται κάτι, τόσο εύκολα διαλύεται. Αυτό γιατί αρκετοί που ασχολούνται, γρήγορα χάνουν το ενδιαφέρον τους είτε γιατί βαρέθηκαν την εκάστοτε διανομή ή γιατί είχαν κάποιον απώτερο σκοπό το οποίο φυσικά δεν εκπληρώθηκε όπως το φανταζόντουσαν.

Από την άλλη ο δογματισμός επιφανών μελών αυτών των κοινοτήτων για το πως θα λειτουργεί η κοινότητα, η το πως και πού πρέπει να συνεισφέρουν τα μέλη δημιούργησε ανεπανόρθωτα ρήγματα με αποτέλεσμα την διάλυσή τους.

Τι γίνεται όμως με το κομμάτι του ΕΛΛΑΚ

Όσοι έχουν εμπλακεί στη δημιουργία software (έστω και πολύ μικρών projects) καταλαβαίνουν τη σημασία του feedback και της υποστήριξης από την κοινότητα έστω και αν αυτό αποτελείται από ένα «ευχαριστώ, μπράβο, συνεχίστε έτσι» κλπ.

Αντί αυτού και ιδιαίτερα στην ελληνική κοινότητα ΕΛ/ΛΑΚ εισπράττουν χολή και αδιαφορία την ίδια στιγμή που χρησιμοποιούν εφαρμογές ΑΚΡΙΒΩΣ σαν και αυτή που έφτιαξε η κοινότητα.

Έφτιαξες κάτι σε ΕΛ/ΛΑΚ στην Ελλάδα; Την πάτησες…

Το αντιφατικό της υπόθεσης λοιπόν, είναι ότι κάθε φορά που κάποιο μη μέλος και γνώστης του τι σημαίνει ΕΛ/ΛΑΚ μας ρωτήσει «Μα γιατί δεν υπάρχει μόνο μια διανομή, ή ένα γραφικό περιβάλλον» αμέσως υπερασπιζόμαστε την ομορφιά του ΕΛ/ΛΑΚ και της ελευθερίας που μας δίνει να κάνουμε ότι θέλουμε. Ενώ όταν κάποιο μέλος μας φτιάξει κάτι δικό του, ή προτιμά να συνεισφέρει όπως αυτός νομίζει αμέσως εμφανίζονται οι φύλακες κατανομής ανθρωπίνων πόρων ™ να κράξουν λέγοντας:

• Μα γιατί σπαταλάς τον χρόνο σου σε αυτό και δεν έρχεσαι με εμάς
• Ρε υπάρχει κάτι σαν αυτό γιατί δεν συνεισφέρεις εκεί
• Παράτα το, το έχουν κάνει ήδη
• Πάσχεις από Not Invented Here Syndrome
• Υπάρχουν πιο σημαντικά έργα στα οποία είναι καλύτερα να συμμετάσχεις

Δυστυχώς η λογική «Δεν θα πάρω εγώ κατσίκα αλλά θέλω να πεθάνει αυτή που έχει ο γείτονας» είναι ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο ακόμα και στις ελληνικές κοινότητες ΕΛ/ΛΑΚ.

Αυτή η μίζερη λογική είναι και ο κύριος λόγος που το Linux desktop δεν έχει πετύχει ως τώρα. Διότι πολύ απλά κάθε κοινότητα αποτελείται από άτομα (και όχι μέλη) που απλά θέλουν να ανήκουν κάπου αλλά όχι να προσφέρουν (βοήθεια σε νέους, οικονομική στήριξη, συγγραφή βοηθημάτων, ανάπτυξη εφαρμογών κλπ).

Ίσως οι ίδιοι δεν είναι ικανοί για προσφορά. Ίσως δεν επιδιώκουν τη συλλογική επιτυχία της κοινότητας. Παρά μόνο τη δική τους προσωπική πραγμάτωση. Όταν συμμετείχα πριν χρόνια σε εκδήλωση γνωριμίας με μια νέα κοινότητα διανομής Linux και άκουγα τους επιφανείς δημιουργούς τους να λένε

• «Εμείς, Εγώ και κανένας άλλος» ή
• «Σε 1-2 χρόνια θα είμαστε εμείς και κανένας άλλος στην Ελλάδα» ή
• «Εκείνους θα τους διαλύσουμε και τους άλλους θα τους εξαφανίσουμε»

άνοιγα το αόρατο μπλοκάκι στοιχημάτων μου στο οποίο σημείωνα την πιθανή ημερομηνία διάλυσής τους… όπως και συχνά γινόταν.

Επίλογος

Όλα αυτά δεν τα γράφω για να «φωτογραφίσω» κάποιες κοινότητες ή μέλη τους. Ευτυχώς οι κοινότητες που δεν πάσχουν από τα παραπάνω έχουν εδραιωθεί και πραγματικά προσφέρουν έργο.

Ο στόχος μου είναι να καταγράψω τις προσωπικές μου εμπειρίες όλα αυτά τα χρόνια και να δείξω τα σημεία στα οποία πάσχουμε ακόμα. Με άλλα λόγια, είναι για να δούμε ποια είναι τα σημεία των καιρών μιας κοινότητας που μπορεί να μετατραπεί σε «κυνότητα» και να φάει τα παιδιά της.