Γιατί οι χρήστες του Linux είναι…. παρεξηγημένοι ;

Έχετε παρατηρήσει πως σας κοιτάνε όταν μιλάτε με πάθος για το Linux ή και το Ελεύθερο Λογισμικό; Υπάρχουν κάποιοι λόγοι για τους οποίους πράγματι οι χρήστες Linux είναι … παρεξηγημένοι. Ας δούμε γιατί.

Πολλές φορές παρεξηγούν τις επιλογές που κάνουμε όταν ξεστρατίζουμε από το γενικό σύνολο… Ειδικά αν χρησιμοποιούμε Linux για λειτουργικό σύστημα. Οι κλασικές εκφράσεις τους είναι συνηθισμένες:

• «Είσαι καμένος – κολλημένος»
• «Καλά ο κόσμος χρησιμοποιεί Windows… εσύ σε ποιο σύμπαν ζεις»
• «Τι ανοιχτός κώδικας και ελεύθερο λογισμικό ρεεεε ^&^%ι$@ πας καλά ???»
• «Ακόμα Linux έχεις ?? είσαι άρρωστος ??»
• (Εδώ προσθέστε τα δικά σας, στα σχόλια :P  )

Γιατί όμως το λένε αυτό ? Ποιο είναι το image που εκφράζει ο Λινουξάς (όρος αποδιδόμενος σε guru του Linux) και παρεξηγιέται από τους άλλους ? Γιατί οι άνθρωποι επιλέγουν το Linux και κοιτάνε με τόση απέχθεια το Windows ?  Γιατί παθιάζεται τόσο πολύ με το Linux ? Γιατί οι άνθρωποι να συμμετάσχουν σε κοινότητες Ελεύθερου Λογισμικού / Ανοικτού Κώδικα (ΕΛ/ΛΑΚ);

• Η μήπως έχει υπογράψει κάποια «μυστική» συμφωνία;

Η απάντηση δεν είναι εύκολη διότι σε αντίθεση με το Windows το Linux δεν είναι απλά ένα λειτουργικό σύστημα, αλλά είναι ο κόσμος που το διαμορφώνει.

Το Windows είναι ένα μονοδιάστατο προϊόν που αποτελείται από μια εταιρία και τους καταναλωτές. Απλά πράγματα…. Η εταιρία βγάζει προϊόντα και οι καταναλωτές τα χρησιμοποιούν. Δεν έχουν άποψη στη διαμόρφωσή του ούτε στις επιλογές που κάνει η εταιρία για το προϊόν. Αυτό είναι ένα κλειστό μοντέλο ανάπτυξης.

Αντίθετα το Linux (οι διανομές) είναι ένα πολυδιάστατο «φαινόμενο». Λόγο τις ανοιχτής φύσης του αναπτύσσεται από μια παγκόσμια κοινότητα έμμισθων/άμισθων προγραμματιστών, υπό την επίβλεψη κερδοσκοπικών η μη κερδοσκοπικών οργανισμών και εταιριών ανάλογα με τις διανομές.

Οι άνθρωποι που συμμετέχουν στην ανάπτυξη των διανομών αυτών είναι διαφορετικών πολιτικών-φιλοσοφικών-θρησκευτικών πεποιθήσεων και επομένως δημιουργούν μια πολυδιάστατη ταυτότητα χρηστών του Linux. Η διαφορετικότητα αυτή, συγγενεύει με τους διαφορετικούς λόγους για τους οποίους κάποιος χρησιμοποιεί Linux ή συμμετέχει σε κοινότητες ανοιχτού λογισμικού.

Ας προσπαθήσουμε να διερευνήσουμε και να κατατάξουμε τις πολλές διαστάσεις του Ελεύθερου και Ανοιχτού λογισμικού (στο οποίο εντάσσεται και το Linux) για να έχουμε μια εικόνα για τους διαφορετικούς λογούς που το χρησιμοποιούν οι χρήστες / εταιρίες.

Τεχνική διάσταση κοινοτήτων

Η πρώτη διάσταση είναι η τεχνική. Οι άνθρωποι αυτοί, λατρεύουν το ανοιχτό λογισμικό επειδή τους δίνει τη δυνατότητα να κατανοήσουν τη συμπεριφορά του λογισμικού τους κοιτάζοντας απευθείας στον κώδικά του.

Επίσης τους αρέσει η ευελιξία και το γεγονός ότι μπορούν να το διαμορφώσουν όπως θέλουν και για ότι σκοπό θέλουν. Από ένα απλό project για το σπίτι με ένα raspberry pi, μέχρι και μεγάλες λύσεις cloud computing. Σε αυτό το πλαίσιο τους αρέσει η δυνατότητα που τους δίνεται να διορθώνουν το λογισμικό οι ίδιοι, παρά να στηρίζονται σε συμβάσεις υποστήριξης.

Οποιοσδήποτε προσπάθησε να αναφέρει ένα σφάλμα λογισμικού στη Microsoft για να λάβει υποστήριξη/επιδιόρθωση κατά πάσα πιθανότητα θα αντιλαμβάνεται τι εννοώ.

Για τους περισσότερους, η δυνατότητα να διαμορφώσει και να επηρεάσει το μέλλον του λογισμικού, αποτελεί σοβαρό κίνητρο ενασχόλησης με το ανοιχτό λογισμικό. Τέλος, μπορούν να είναι πεπεισμένοι, ότι το λογισμικό ανοιχτού κώδικα με την ελεύθερη συμμετοχή, παράγει ποιοτικό κώδικα.

Πολιτική διάσταση κοινοτήτων

Παράλληλα με την τεχνική διάσταση, έχουμε ανθρώπους που προσδίδουν μια πολιτική διάσταση, πιο συγκεκριμένα μια τεχνικό-οικονομική πολιτική διάσταση στη χρήση του Linux και του ΕΛ/ΛΑΚ.

Το ελεύθερο λογισμικό για αυτούς είναι ένα μέσο για τη διατήρηση της ελευθερίας στην τεχνολογία, της ελευθερίας του τελικού χρήστη, και της ιδιωτικής του ζωής.

Μερικές ισχυρές εταιρείες θα χρησιμοποιήσουν κάθε τέχνασμα στις άδειες χρήσης λογισμικού για να μειώσουν τα δικαιώματά σας και να αυξήσουν τα έσοδά τους. Η ενασχόληση και η χρήση ελεύθερου και ανοικτού κώδικα λογισμικού είναι ένας τρόπος για να συμβάλουν στην προσπάθεια καταπολέμησης του μονοπωλίου αυτών των εταιριών.

Φιλοσοφική διάσταση κοινοτήτων

Πολύ κοντά στην πολιτική διάσταση, βρίσκουμε ανθρώπους με φιλοσοφικό ενδιαφέρον για το Linux και το ΕΛ/ΛΑΚ. Στον 20ο αιώνα είδαμε ένα χάσμα μεταξύ αυτών που παράγουν και αυτών που καταναλώνουν.

Σύμφωνα με την φιλοσοφική προσέγγιση, ο διαχωρισμός αυτός αποτελεί ένα αυτοκαταστροφικό μοντέλο στη χρήση της τεχνολογίας, ενώ το μοντέλο που προάγει την συμμετοχική παραγωγή (ανοιχτά πρότυπα) θεωρείται ότι είναι η λύση για την τεχνολογική ανάπτυξη της κοινωνίας.

Για να γίνει αυτό πρέπει ο καταναλωτής να είναι ταυτόχρονα και παραγωγός και να ενστερνίζεται την τεχνολογία παρά να αποξενώνεται από αυτήν. Οι κοινότητες ΕΛ/ΛΑΚ είναι μια άκρως επιτυχημένη εκδήλωση αυτής της νοοτροπίας.

Οικονομική διάσταση κοινοτήτων

Υπάρχουν ισχυροί οικονομικοί λόγοι για τις εταιρείες να επιλέξουν την χρήση και τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης ανοικτού κώδικα. Εδώ θα βρείτε πολλές διαφορετικές προσεγγίσεις από αυτές τις εταιρείες. Μερικές χρησιμοποιούν την τεχνολογία ανοιχτού λογισμικού στο εσωτερικό και όχι στην πώλησή του.

• Βλέπε: Ο ανοιχτός κώδικας εξοικονομεί μεν χρήματα, πως όμως βγάζουμε χρήματα από αυτό ;

Με αυτόν τον τρόπο καταφέρνουν την κατανομή της ανάπτυξης και του κόστους συντήρησης μεταξύ πολλών χρηστών της ίδιας της τεχνολογίας.

Θα βρείτε επίσης, επιχειρήσεις που πωλούν υπηρεσίες γύρω από λογισμικό ανοικτού κώδικα χωρίς να πουλάνε το ίδιο το λογισμικό. Άλλες εταιρίες παράγουν ιδιόκτητα πρόσθετα (κλειστού κώδικα) τα οποία πωλούν σε εκείνους που χρησιμοποιούν ανοικτού κώδικα λύσεις στις επιχειρήσεις τους.

Τέλος, θα βρείτε επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν τις εκφράσεις «ανοιχτός κώδικας»,«ανοιχτό μοντέλο ανάπτυξης» ή «κοινότητα» στο μάρκετινγκ και τα διαφημιστικά σποτ τους χωρίς όμως στην πραγματικότητα να τα ενστερνίζονται ή να κάνουν χρήση ανοιχτού λογισμικού. Το κάνουν απλά λόγο μόδας και νεωτερισμών που είναι διαφορετικοί ανάλογα με την εποχή ώστε να προσεγγίζουν νέους πελάτες.

Κοινωνική διάσταση κοινοτήτων

Μια πολύ σημαντική διάσταση του Linux και του ΕΛ/ΛΑΚ είναι η κοινωνική διάσταση. Πολλοί άνθρωποι συμμετέχουν ή χρησιμοποιούν Linux και προγράμματα ανοιχτού κώδικα για να ανήκουν σε μια κοινότητα/ομάδα που τους επιτρέπει να συνεισφέρουν, να εκφράσουν τις απόψεις τους, να αποκτήσουν νέες γνώσεις και εν τέλει να ανεβαίνουμε στην κλίμακα της κοινότητας.

Μια άλλη πτυχή είναι ότι οι κοινότητες ανοιχτού λογισμικού προσφέρονται ως χώρος για προβολή των ικανοτήτων και των γνώσεών τους. Από αυτούς τους χώρους πολλές φορές οι εταιρίες ανοιχτού λογισμικού προσλαμβάνουν άτομα που έχουν επιδείξει εμφανώς τις ικανότητές τους.

Τέλος, στην κοινωνική διάσταση υπάρχει και η καθαρά εγωκεντρική προσέγγιση όπου η αίσθηση που έχει το άτομο γνωρίζοντας ότι εκατομμύρια άνθρωποι χρησιμοποιούν το λογισμικό τους, είναι σίγουρα ένα ισχυρό κίνητρο για την συμμετοχή σε ανοιχτού κώδικα projects.

Ηθική διάσταση κοινοτήτων

Η τελευταία διάσταση είναι ηθική: η ιδέα του να προσθέσει κάποιος τις δικές του γνώσεις στο σύνολο της κοινής γνώσης της ανθρωπότητας είναι σίγουρα ελκυστική για τους περισσότερους.

Για παράδειγμα με την ενασχόληση κάποιων ανθρώπων σε project λογισμικό ανοικτού κώδικα, βοηθιούνται οι χώρες του τρίτου κόσμου και οι αναπτυσσόμενες χώρες να μειώσουν το κόστος των τεχνολογικών τους υποδομών χωρίς να χρειάζεται να αγοράζουν άδειες χρήσης λογισμικού από ξένες χώρες. Αυτή η αίσθηση του σκοπού είναι η κινητήριος δύναμη που πολλοί άνθρωποι συμμετέχουν σε κοινότητες λογισμικού ανοικτό κώδικα.

Επίλογος

Την επόμενη φορά που θα εκφράσετε άποψη για το Linux ή το ΕΛ/ΛΑΚ δεν πρέπει να το δείτε από την μονοδιάστατη οπτική που έχετε συνηθίσει ως χρήστες του Windows αλλά να προσπαθήσετε τουλάχιστον να αποδεχτείτε την πολυδιάστατη φύση του :)

[το άρθρο το εμπνεύστηκα από ένα άρθρο του Thierry Carrez, Release Manager του Openstack]